Zlatni tremisis vizantijskog cara Justinijana I
Zlatni altin sultana Sulejmana Veličanstvenog
Srebrni groš bosanskog kralja Tvrtka IIStalna postavka - Numizmatička zbirka
Numizmatika spada u grupu pomoćnih istorijskih nauka, a njen glavni zadatak kao nauke je proučavanje novca od njegovih najstarijih oblika do danas. Novac predstavlja u prvom redu sredstvo plaćanja za razmjenu dobara, ali pored toga on predstavlja i istorijski dokument koji svjedoči o privrednim, političkim i kulturnim prilikama određene epohe.
Numizmatička zbirka broji 2835 primjeraka kovanog i papirnog novca. Hronološki se može podijeliti na četiri ćeline: antički, srednjovjekovni, novovjekovni i savremeni novac. Najveći broj predmeta, kada je u pitanju kovani novac, odnosi se na rimski, ugarski, dubrovački, osmanski i austrougarski novac, a kada je u pitanju papirni novac, to su u prvom redu jugoslovenski dinar (Kraljevine Jugoslavije, FNRJ i SFRJ), zatim dinar Republike Srpske i austrougarske krune. Pored toga, u Zbirci se nalazi i neki raritetni primjerci kovanog novca, poput novca španskih kolonija u Latinskoj Americi ili novca sjevernoafričke antičke države Numidije.
- KUSTOS
Златни тремисис византијског цара Јустинијана IAntički novac
Novac je bio u upotrebi još od antičkih vremena, a u doba rimske vladavine na našim prostorima imali smo kovnice u Sirmijumu i Viminacijumu, čiji je novac cirkulisao i na prostoru današnje Banjaluke o čemu svjedoče i nalazi antičkog novca na lokalitetu tvrđave Kastel (poput zlatnog tremisisa vizantijskog cara Justinijana I).
Srebrni groš bosanskog kralja Tvrtka II
Srednjovjekovni novac
Tokom kasnog srednjeg vijeka, tačnije od 13. vijeka naši vladari iz roda Nemanjića počinju kovati vlastiti novac, čime je srpska država ušla u porodicu visokocivilizovanih zemalja koje su kovale sopstveni novac. Pošto je svojim kvalitetom naš srebrni dinar konkurisao mletačkom matapanu, to je navelo čak i slavnog Dantea da u svojoj „Božanstvenoj komediji“ kralja Milutina smjesti u pakao zbog navodnog imitiranja mletačkog novca. Nemanjiće su u tome slijedili i Kotromanići, koji od 14. vijeka počinju kovani svoj dinar po ugledu na srpski, a u Numizmatičkoj zbirci danas se nalaze srebrni groš kralja Tvrtka II (1421–1443) i srebrni dinar posljednjeg bosanskog kralja Stefana Tomaševića (1461–1463).
Zlatni altin sultana Sulejmana VeličanstvenogOsmanlijski novac
Sa dolaskom Osmanlija domaće monete nestaju iz upotrebe, ali se time nije prestao kovati novac na našim prostorima. Malo je poznata činjenica da je, početkom 1593, i u Banjoj Luci radila kovnica novca za potrebe vojnog pohoda koji je Hasan–paša Predojević, inače porijeklom Srbin iz Hercegovine, pripremao protiv habsburških zemalja.
Dinar Kraljevine Srbije iz 1912.Srpski dinar
Srpski dinar postao je zvanična moneta u obnovljenoj Srbiji pod Obrenovićima u 19. vijeku, a njegova vrijednost je početkom 20. vijeka, za vladavine kralja Petra I Karađorđevića, bila veća od vrijednosti austrougarskee krune, čak i tokom Prvog svjetskog rata kada je Srbija bila okupirana. Stvaranjem Jugoslavije dinar će ostati naziv i njene zvanične monete, kroz čitavo burno razdoblje njenog postojanja. Kratkotrajno, svega dvije godine, i Republika Srpska će imati svoju monetu, dinar, koji će već 1994. godine biti povučen, ali ostaje kao trajno svjedočanstvo o vremenu kada je Republika Srpska imala i svoju monetarnu samostalnost.
Galerija
Pogledajte dostupne fotografije
