Praistorijska zbirka

image_not_foundJezgro za odbitke na masivnom oblutku, srednji paleolit
image_not_foundNeretuširano usko sječivo, srednji paleolit
image_not_foundJamičasto oruđe na laminarnom odbitiku, srednji paleolit

Stalna postavka - Kameno doba

Odsjek za kameno doba bavi se istraživanjem, klasifikacijom, analizom i interpretacijom materijalnih ostataka iz starijeg, srednjeg i mlađeg kamenog doba, odnosno paleolita (2,6/2,3 miliona - 10.000 godina p.n.e), mezolita (10.000 godina p.n.e - 6.500/5.500 godina p.n.e) i neolita (6.500/5.500 - 3.300 godina p.n.e). Do 1992. godine, Muzej Republike Srpske bio je nadležan za teritoriju Bosanske Krajine, što je uticalo na obim istraživanja i eksponate u stalnoj postavci. Sticanjem statusa centralne i matične institucije, te promjenom naziva u Muzej Republike Srpske, prošireno je i područje djelovanja arheologa.

  • KUSTOST
image_not_foundJamičasto oruđe na laminarnom odbitiku, srednji paleolit

Paleolit (2,6/2,3 miliona – 10.000 godina p. n. e.)

Paleolit, ili starije kameno doba, na području sjeverne i sjeverozapadne Bosne, u stalnoj postavci predstavljen je lokalitetom Pećine (Klašnice), koji je iskopavan 1979. godine, dok je reviziono iskopavanje obavljeno 2007. godine. Do sada je utvrđeno da je riječ o ljudskoj vrsti neandertalac i musterijenskoj kulturi, koja pripada srednjem paleolitu, kao i kromanjoncima - ljudima tipa Homo sapiens - povezanim sa orinjasijenskom i gravetijenskom kulturom, odnosno kulturama kasnog paleolita.

image_not_foundNeretuširano sječivo srednje, srednji paleolit

Mezolit (10.000 godina p.n.e - 6.500/5.500 godina p.n.e)

Mezolit, ili srednje kameno doba, predstavlja vremenski hijatus na praistorijskoj arheološkoj karti Bosanske Krajine. Još uvijek nemamo dovoljno podataka o ovom periodu. Međutim, postoje naznake da će revizija postojećih zbirki promijeniti ovo činjenično stanje.

image_not_foundLateralna postruška na masivnom odbitku, srednji paleolit

Neolit (6.500/5.500 godina p.n.e - 3.300 godina p.n.e)

Zbog nedovoljne arheološke istraženosti, nalazi iz neolita (mlađeg kamenog doba) su malobrojni. Stalna postavka izlaže rezultate istraživanja sprovedenih osamdesetih godina na lokalitetima Silosi Krčevine, Gradina Bočac, Kosijerevo, Bijelića Glavica, Agino Selo i Kovačica Durutovci, koji su hronološki određeni kao neolitski. Na lokalitetu Bijelića Glavica (Gornji Drugovići) potvrđeni su ostaci neolitske kuće, dok nalazi sa lokaliteta Silosi Krčevine, prema istraživaču B. Graljuku, ukazuju na naseljavanje u zemunicama. Na ostalim lokalitetima uglavnom su otkriveni pokretni artefakti: kremeni, keramički i koštani materijal. Nalazi iz Bijelića Glavice definisani su kao kasnovinčanski i sopotski, ali i eneolitski. B. Graljuk je, na osnovu oblika, boje i ukrasa materijala, nalaze sa lokaliteta Silosi Krčevine svrstao u neolitsku sopotsko-lenđelsku kulturu starčevačke tradicije, sa vinčanskim uticajem, tipa Malo Korenovo. Neolitski materijal iz Bočca hronološki je smješten na kraj kakanjske i početak butmirske kulture, dok je materijal iz Kosijereva, prema prethodnim istraživanjima, poistovećen sa materijalom sopotske kulture. Iako nije brojan, materijal sa lokaliteta Kovačica Durutovci omogućava njegovo svrstavanje u butmirsku kulturu (O. Jamamković). Tačnost svih ovih podataka biće provjerena revizijom kompletnog materijala, novim stručnim i naučnim analizama, kao i revizionim i budućim istraživanjima.